Nakon što je FIFA 1930. godine u Urugvaju organizovala prvo Svetsko prvenstvo u fudbalu, globalna slika “najvažnije sporedne stvari na svetu” se drastično promenila. Međunarodno takmičenje koje je izbrisalo veze sa Olimpijskim komitetom, dotadašnjom krovnom organizacijom, donelo je prostor za ogromnu popularizaciju ove igre.
Ipak, u periodu od tog prvog svetskog prvenstva, pa sve do onog iz 1974. godine, održanog u Zapadnoj Nemačkoj, reklamiranje se više oslanjalo na preduzetnički duh i sposobnost plasiranja proizvoda na osnovu individualnog prepoznavanja poslovne prilike. Statične reklame pored terena ili pamučne reklamne majice na promoterima samo su neki od proizvoda koji su krasili zelene tepihe tih prvenstava.
Iako je danas fudbal nezamisliv bez reklama, zakupljenog prostora na i oko stadiona, na dresovima i kopačkama, rani dani Svetskog prvenstva nisu naslućivali domete koje danas ostvaruju marketinške kampanje. U nastavku teksta pročitajte koji su neki od najreklamiranijih proizvoda na svetskim prvenstvima u fudbalu.
Adidas – začetnik fudbalske marketinške revolucije
Kada je Adi Dasler ponudio atletičaru Džesiju Ovensu da na Olimpijskim igrama iz 1936. godine nosi patike sa čuvene “tri crte”, samo šest godina nakon prvog Svetskog prvenstva u fudbalu, njegova matična kompanija pojavila se na mapi značajnih sportskih manifestacija. Ubrzo su ovaj trend prihvatili i fudbaleri, bez ikakve nadoknade.
Ipak, sukob sa bratom Rudijem, rađanje konkurentske firme Puma i sve veća popularnost fudbala na globalnom nivou, doveli su do promene marketinške strategije. Odluka FIFA-e da nakon prvenstva iz 1978. promeni svoju strategiju proširenjem broja zemalja koje su učestvovale na prvenstvu.
Kompanija Adidas, a posebno sin osnivača Adija, Horst Dasler, iskoristila je svoje dobre veze na vrhu organizacije i u velikoj meri doprinela osmišljavanju programa Intersoccer 4, prvog takve vrste, koji je regulisao marketinški program takmičenja i započeo regulisanje prava na oglašavanja proizvoda na svetskim prvenstvima.
Coca-Cola – zvanični sponzor Svetskog prvenstva
Prvi pomen najpoznatijeg bezalkoholnog pića na svetu u svetlu sponzorstva javio se na Svetskom prvenstvu u Brazilu 1950. godine. Ipak, tadašnja kampanja je organizovana ad hoc, bez prave strategije i većeg planiranja. Tokom 60ih godina je tržište ostalo neregulisano, ali je Koka Kola svojim radnicima prikazala video o sponzorstvu prvenstva u Čileu.
Nakon već pomenutog dogovora, postignutog 1978. godine, Koka Kola postaje zvaničan sponzor Svetskog prvenstva u fudbalu. Od tog trenutka, jedan od najprepoznatljivijih brendova u istoriji marketinga postaje neodvojivi deo najvećeg globalnog fudbalskog takmičenja, a prepoznatljivost brendova FIFA i Koka Kola je danas veća nego ikada.
Fujifilm – uspon japanske privrede i Svetsko prvenstvo
Na uspon japanske privrede i velikom bumu koji je ova azijska zemlja donela na globalno tržište nije ostala imuna ni Međunarodna federacija fudbalskih asocijacija (FIFA). Tako su Fujifilm, JVC, Canon postali trajni sponzori svetskih prvenstava, za vreme onog održanog u Španiji 1982. godine.
Iako je Koka Kola činila oslonac u sponzorskom pulu, reklame japanskih proizvođača tehnologije bile su vidljive na terenima širom Pirinejskog poluostrva. Od tog prvenstva, japanski giganti su postali neizostavan deo marketinškog folklora i njihove svetleće reklame su krasile stadione zemalja domaćina svetskih prvenstava.
McDonald’s – brza hrana na stadionima širom sveta
Nakon što je domaćinstvo za Svetsko prvenstvo 1994. godine dodeljeno Sjedinjenim Američkim Državama, FIFA je imala dva cilja. Prvi se ticao popularizacije fudbala kao sporta u SAD, a drugi je bio okrenut bogatoj sponzorskoj ponudi koja se otvarala na ogromnom američkom tržištu.
Jedan od takvih sponzorskih ugovora bio je i onaj sa najpoznatijim lancem brze hrane na svetu – kompanijom McDonald’s. Američko tržište pružilo je priliku da se prepoznatljiv brend upari sa najpopularnijim sportom u većem delu sveta, a ta veza je tokom godina samo evoluirala, pa je McDonald’s danas jedan od glavnih sponzora FIFA Svetskog prvenstva.
Nike – brazilska samba i Joga Bonito
Sve veća popularnost kompanije Adidas i formalizovanje dogovora sa FIFA-om oko zvaničnog partnerstva naterala je kompaniju Nike da iz rukava izvuče svoje adute. Uoči Svetskog prvenstva u Francuskoj 1998. godine, američka kompanija je potpisala ugovor vredan 400 miliona evra sa reprezentacijom Brazila.
Od tog trenutka, reklamna kampanja Joga Bonito postala je neizostavan deo najvećih fudbalskih smotri i jedna od zanimljivosti sa Svetskih prvenstava o kojoj svi pričaju. Kompanija Nike ima u svom sponzorskom pulu neka od najvećih fudbalskih imena na svetu, pa i ne treba da čudi činjenica da su njihovi sponzori prepoznati kao veoma popularni tokom svetskih prvenstava.
Početkom ovog milenijuma, internet je na velika vrata ušao u sferu oglašavanja, pa su se tako i kompanije, kao deo sponzorskog pula Svetskog prvenstva, menjale svoj pristup i kampanje prenosile u sferu digitalnog. Ostalo je samo to da se, nakon što se “bubamara” zakotrlja, pred očima gledalaca širom sveta ukažu najveći svetski brendovi, tik uz najveća imena svetskog fudbala.